کد مطلب:20802 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:6

گنجینه پرسمان » اخلاق و عرفان

آيا شب اول قبر، براي همه يكسان است؟

در عالم برزخ، حوادث زيادي اتفاق ميافتد كه در برخي از آيات قرآن از جمله آيات 99 و 100 سوره مؤمنون و در روايات فراواني، بدان حوادث اشاره شده است; به عنوان نمونه به برخي از حوادثي كه شب اوّل قبر اتفاق ميافتد، اشاره ميشود:

1. پرسش در قبر

از مضمون روايت امام سجاد7 استفاده ميشود كه وقتي انسان را در قبر ميگذارند، دو فرشته از فرشتههاي الهي به سراغ او ميآيند و از اصول عقايد، يعني توحيد، نبوت و امامت او و اينكه از چه پيشواياني پيروي ميكرده و از چگونگي مصرف كردن عمر در طرق مختلف و طريق كسب اموال و مصرف آنها ميپرسند، و چنانچه از مؤمنان راستين باشد، بخوبي از عهدة جواب برميآيد و مشمول رحمت و عنايات حق ميشود و اگر از مؤمنان نباشد، در پاسخ سؤالات، عاجز ميماند و مشمول عذاب دردناك برزخي ميشود.(بحارالانوار، مجلسي، ج 6، ص 223، حديث 24، چاپ بيروت.)

2. حضور ائمه:

وقتي مؤمن بميرد، پيامبر خدا9 و حضرت علي و فاطمه و امام حسن و امام حسين: همراه با ملائكه مقربي ميآيند، و اگر مؤمن توانست جواب نكير و منكر را بدهد، آنها به نفع او شهادت ميدهند، و اگر نتوانست جواب بدهد (زبانش بند آمد) پيامبرخدا9 به امر خدا شهادت ميدهد كه اين مؤمن، زبانش از ترس بند آمده است; و گرنه به آنچه شما ميپرسيد، معتقد است، و حضرت علي و فاطمه و امام حسن و امام حسين: نيز فرمايش حضرت رسول را تأييد ميكنند.(بحارالانوار، ج 6، ص 229، ح 32.)

3. تجسم اعمال

امام صادقفرمود: وقتي مؤمن داخل قبر شود، (با توجه به تجسم اعمال) نماز در سمت راست و زكات در سمت چپ او قرار ميگيرد و نيكوكاريهايش بالاي سر او سايه ميافكنند و صبر در قسمتي ديگر قرار ميگيرد. وقتي دو فرشته براي پرسش ميآيند، صبر به نماز و روزه ميگويد: از صاحبتان دفاع كنيد وگرنه من آماده دفاع هستم.(بحارالانوار، همان، ص 230، ح 35.)

4. فشار قبر

آنگونه كه از برخي احاديث استفاده ميشود، فشار قبر براي همه به جز اولياي خداوند و معصومين: هست; البته در برخي، كيفر اعمال محسوب ميشود و براي بعضي، ملايمتر و به منزلة كفارة گناهان و جبران كوتاهيهاست.

امام صادقاز رسولاكرمنقل فرموده است كه ضَغطَةُ القَبْرِ لِلْمُؤمِنِ كَفّارَةٌ لِمَا كان مِنْهُ من تَضْييع النِّعَم; فشار قبر براي مؤمن، كفارة نعمتهايي است كه ضايع كرده است.(بحارالانوار، همان، ص 221، ح 16 و 19.)

5. وحشت شب اوّل قبر

در مورد هول و هراس قبر، ترجمة روايتي از حضرت عليرا ميآوريم كه فرمود: براي كسي كه آمرزيده نشود، بعد از مرگ، از خود مرگ شديدتر است. از قبر، و تنگي و تاريكي آن بر حذر باشيد; همانا قبر هر روز ميگويد: من خانة غربتم. من خانة وحشتم. من خانة كِرْم هستم و قبر (براي مؤمنان) باغي از باغهاي بهشت، و (براي گناهكاران) گودالي از گودالهاي آتش است. زندگي و معيشت سختي كه خدا دشمنان خودش را از آن ترسانده، عذاب قبر است.(بحارالانوار، همان، ص 218، ح 13.)

براي اطلاع بيشتر ميتوانيد به كتابهاي ذيل مراجعه كنيد:

1. پيام قرآن، آيةالله مكارم شيرازي و ديگران، ج 5، نشر مدرسةالامام اميرالمؤمنين; 2. منازل الأخرة، مرحوم شيخ عباس قمي، ص 41، نشر در راه حق; 3. جهان پس از مرگ، حبيبالله طاهري، نشر جامعه مدرسين.

از نكات ياد شده معلوم ميشود كه شب اول قبر براي همه يكسان نيست و مؤمنان به خلاف گنهكاران راحت و آسوده خيالند.